TOBB ETÜ Tıp Fakültesi Hastanesi / ANKARA
Tel: (0312) 292 99 00 Cep: 0505 757 17 50

MPOX
(Maymun Çiçeği)
Daha önceki yıllarda Afrika kıtasında sınırlı olan ya da Afrika bağlantılı kişilerde seyrek rastlanan bir hastalıkken, 2022 itibariyle tüm dünyada görülen ve ilk kez bu tarihte küresel halk sağlığı acil durumu ilan edilen MPox (Maymun Çiçeği), son günlerde daha ağır seyirli farklı bir alttipi (soy Ib/ clade Ib) ile Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere birçok ülkeden bildirilen yeni vakalarla yeniden gündemde.
Mpox (Maymun çiçeği)
Belirti ve Bulguları Nelerdir?
-
Döküntü
-
Sıklıkla ellerde, ayaklarda, göğüste, yüz ve ağızda veya cinsel organlar ve makat çevresinde
-
-
Ateş
-
Titreme
-
Lenf bezlerinde şişme
-
Bitkinlik
-
Kas ve sırt ağrıları
-
Başağrısı
-
Solunum belirtileri (boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, öksürük…)
Mpox (Maymun Çiçeği)
İnsandan İnsana Nasıl Bulaşır?

Virus sağlıklı kişilere ciltteki gözle görülemeyecek çatlaklar/çizikler, mukozalar (ağız, burun, göz) veya solunum sistemi aracılığıyla girer.
-
Deri döküntüsü olan kişiler ile ten tene yakın temas ile (sarılma, öpme, cinsel temas gibi),
-
Deri döküntüsü olan kişilerin lezyonları ya da vücut sıvıları ile direkt temas ile,
-
Gebeden bebeğe doğum öncesi, doğum sırasında ya da sonrasında,
-
Virus ile temas etmiş çarşaf, havlu, giysi gibi cansız yüzeylerden
-
Uzamış yüz yüze temas (konuşma, nefes alma) ile



Mpox (Maymun Çiçeği)
Tanısı Nasıl Koyulur?


-
Hastalıktan şüphe edildiğinde, belirtileri gösteren kişilerin hastalığın sık görüldüğü bölgelere seyahat öyküsü ya da benzer belirtileri olan birileri ile yakın temasları olup olmadığı sorgulanmalıdır.
-
Tanı, cilt lezyonlarından – vezikül kabuğunun üst kısmından veya veziküllerden ve püstüllerden gelen sıvıdan ve kuru kabuklardan alınan sürüntü ya da kazıntı örneklerinde PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) ile virusa ait DNA’nın örneklerde gösterilmesi ile koyulur.
-
Cilt döküntüsünün görüntüsü en sık suçiçeği döküntüsü ile benzerlik gösterdiğinden ayırıcı tanı için kan/ serum örnekleri de alınmakta, bu serum örneklerinde suçiçeği tetkiki yapılmaktadır.

Mpox (Maymun çiçeği) tedavisi nasıl yapılır?
-
Bazı antiviral ilaçların (tekovirimat, brinsidofovir, sidofovir) etkili olabileceği belirtilse de mevcut ilaçların kesin etkisi gösterilmemiştir. ,
-
Tedavide temel amaç hastalık belirtilerini hafifletmek, komplikasyonları yönetmek ve uzun vadeli sekelleri önlemektir.
Mpox (Maymun çiçeği)'nden Nasıl Korunurum?
-
Hasta kişilerin tanımlanması, takibi, izolasyonu ve temaslılarının belirlenmesi temel yaklaşımı oluşturur.
-
Hasta kişilerle veya kullandığı eşyalarla temas edecek ev halkının ve sağlık çalışanları başta eldiven ve maske olmak üzere uygun kişisel koruyucu malzemeleri kullanması son derece önemlidir.
-
Hastalık açısından davranışsal veya mesleki riski bulunan kişi ve gruplar ile riskli teması olan kişilerin aşılanması önerilmektedir.
-
Gerekli ilaç ve aşıların sağlanması ve toplumun tüm süreçte doğru bilgilendirilmesi sayesinde hastalıktan korunulabilir ve hastalık toplumda kontrol altına alınması mümkündür.
Mpox (Maymun Çiçeği)
Aşısı Var Mıdır?
-
2019 yılında FDA tarafından çiçek ve mpox hastalığına karşı onaylanmış içerisinde Modifiye Vaccinia Virus Ankara suşu bulunan, JYNNEOS - zayıflatılmış canlı (atenüe) aşı- bulunmaktadır.
-
Bu aşı hem risk gruplarına hem de temaslı kişilere temas sonrası 4 hafta ara ile 2 doz olarak uygulanabilmektedir.
-
Önceki dozlarda anafilaksi gibi ciddi bir allerjik reaksiyon öyküsü yoksa ya da aşı içerisindeki maddelerden herhangi birine allerji yoksa herkese uygulanabilir.
-
Aşı 18 yaş altındaki çocuk ve ergenlere de temas sonrası cilt altına uygulanmak koşulu ile yapılabilmektedir.